Παρασκευή 29 Ιουνίου 2018

Ένας χρόνος Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας!


Για να αλλάξουμε την πρόσληψη της δημόσιας ιστορίας μας πρέπει να αλλάξουμε πρώτα την πρόσληψη της δημόσιας εικόνας και ταυτότητάς μας.

Δυστυχώς στο παρελθόν ουδεμία προσπάθεια τελεσφόρησε τόσο στο πεδίο μιας ουσιαστικής προώθησης της εξωτερικής εικόνας της ελληνικότητας πολλώ δε μάλλον στην συγκρότηση μιας εσωτερικής, εθνικής, οπτικής της αυτοσυνειδησίας μας.

Μάλιστα ο άθλος αυτός είναι πράγματι τιτάνιος κυρίως αν σκεφτούμε πως το βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής ταυτότητας δεν είναι ότι προσδιόριζε θετικά ή έστω αρνητικά τον εαυτό της αλλά αντίθετα ότι φαίνεται να μην ξέρει καν τί είναι, γιατί είναι, πού οδεύει και που στοχεύει. Πρόκειται για μια απροσδιοριστία που καταλήγει ορισμένες φορές να τίθεται στην προκρούστεια κλίνη της γραφικότητας ή δυστυχώς της γελοιότητας αφήνοντας μας να αναρωτιόμαστε βάσιμα «τι άραγε σημαίνει να είσαι Έλληνας;».

Η στρατηγική του ελληνισμού τα τελευταία πενήντα χρόνια είτε απουσιάζει ως συνείδηση και επιλογή από την κοινωνία είτε είναι πλημμελώς κατανοημένη. Το χειρότερο ωστόσο ίσως είναι η ανυπαρξία στρατηγικής και εν γένει μακρόπνοου και δημιουργικού οράματος ως προς όλους εκείνους που από τη θέση τους βαρύνονται να παιδεύουν, να εκπαιδεύουν και να διαπλάθουν τη συνείδηση της κοινωνίας.

Και προφανώς δεν αναφέρομαι εδώ στον πατερναλιστικό διανοούμενο που μετεμφυτεύει ως δήθεν αξίες και ιδέες τα εξουσιαστικά του σύνδρομα. Ούτε βέβαια στην ιδεολογικοποίηση των προσωπικών συμφερόντων του καθενός.

Το μείζον ερώτημα, και ακριβώς το κύριο σημείο αναφοράς, είναι αν μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή της ιδιοπροσωπίας μας. Αν μπορούμε να δώσουμε στον κόσμο, σε κάθε άκρη της γης, τη δική μας κατανόηση για την ελληνικότητα, τη δική μας οπτική για το τι πράγματι είναι και τι αξίζει να είναι η Ελλάδα.

Μπορούμε να δημιουργήσουμε επομένως όχι απλώς μία εικόνα αλλά και μια σύγχρονη νοοτροπία, διαφορετική από την παλιά και γραφική, που να μας βοηθά να ξεπεράσουμε τις χρόνιες παθήσεις μας ως έθνος και ταυτόχρονα να προβάλλει διεθνώς τη δυναμική της αληθινής μας αξίας;

Πιστεύω πως αυτό μπορούμε να το κάνουμε.

Μπορούμε να βγάλουμε προς τα έξω τον εαυτό μας, να μάθουμε απ' τους άλλους λαούς, να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα αλλά βεβαίως και τα μειονεκτήματά μας. Μπορούμε να εξάγουμε όχι μόνο την εικόνα του κατά τα άλλα αξιοζήλευτου ελληνικού χώρου αλλά και έναν νέο τρόπο θέασης του βίου. Έναν νέο τρόπο πρόσληψης του τι πράγματι μπορούμε να πετύχουμε ως λαός.

Ακριβώς γι' αυτό, και πέραν του ατομικού μόχθου του καθενός, μέσο δημιουργίας και πλατφόρμα εκτόξευσης της κοινής αγωνίας μας και του πόθου για μια θαρραλέα και γεμάτη αυτοπεποίθηση και αίσθημα προσφοράς ταυτότητα είναι το Ινστιτούτο Ελληνικής Πολιτιστικής Διπλωματίας.

Ένα κόσμημα σπάνιο, ένα ψηφιδωτό ανθρώπων συνειδητοποιημένων και προβληματισμένων σχετικά με το μείζον ζήτημα του «τι είμαστε» και του «τι αξίζει να είμαστε»· ένα δίκτυο ανθρώπων με στοιχεία σύγχρονα, δημιουργικά και πρωτίστως εθνικά αδέσμευτα, και υπερεθνικά αλληλέγγυα.

Νιώθω πως έχει γίνει μια σπουδαία αρχή. Ήδη το Ινστιτούτο γιορτάζει σήμερα (Σαβ. 30/06/2018) έναν χρόνο από τη γέννησή του με μία πολλά υποσχόμενη εκδήλωση στην Αρχαία Ολυμπία. Περιττή βεβαίως η αναφορά στην εξαιρετική και ποικίλη συνεισφορά που έχει ως τώρα στο ενεργητικό του. Ελπίζω η προσπάθεια να εδραιωθεί διαχρονικά, γιατί τότε και μόνο τότε δεν θα έχει απλά πετύχει άλλο ένα εγχείρημα αλλά θα μιλάμε, χωρίς διάθεση υπερβολής, για μια επανάσταση. 

Πρόκειται στην ουσία για τον επαναπροσδιορισμό του μεγάλου ιστορικού Χρόνου με στοιχεία τέτοια ώστε όχι μόνο να τον επανεφεύρουμε αλλά και να τον φέρουμε στη μεριά μας. Γιατί αυτό είναι που χρειαζόμαστε: μια άλλη σχέση με το χρόνο. Αυτό είναι στα μάτια μου το μεγάλο διακύβευμα. 

Αξίζουν πράγματι συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα του Ινστιτούτου, σε όλα τα παραρτήματα εντός Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό, και ιδίως στον αγαπητό φίλο και Πρόεδρο Πέτρο Καψάσκη για το πάθος και την άριστη δουλειά που έκανε και εξακολουθεί να κάνει.

Χρόνια πολλά λοιπόν! Εύχομαι το μέλλον να μας δικαιώσει. 

#ΕλληνικόΙνστιτούτοΠολιτιστικήςΔιπλωματίας
#HellenicInstituteofCulturalDiplomacy #rethinkingGreece

Σάββατο 16 Ιουνίου 2018

Οι εθνικές επιτυχίες προϋποθέτουν στρατηγικό βάθος, αυτοπεποίθηση και αίσθημα ευθύνης.


Όπως ο λαϊκισμός είναι βαθιά αντιλαϊκός έτσι και ο εθνικισμός είναι βαθιά αντεθνικός.

Οι υπερβολές, οι εξάρσεις και η πατριωτική πλειοδοσία δεν ταιριάζουν σε κανέναν σοβαρό άνθρωπο που αγαπά την πατρίδα του και θέλει την πρόοδο της.

Αντίθετα δείχνουν με σαφή τρόπο την υποκριτική επιθυμία κάποιων να ξανακαρφωθούν στις καρέκλες τις εξουσίας και την προσπάθεια κάποιων άλλων να μην τις χάσουν.

Το ζήτημα της ονομασίας των βόρειων γειτόνων μας δεν πρέπει να μας φοβίζει αλλά αντίθετα πρέπει να μας κάνει να δούμε τι μπορούμε να κερδίσουμε ως χώρα, ποιες δυνατότητές μας μπορούμε και πρέπει να ενεργοποιήσουμε για το εθνικό και ευρωπαϊκό μας συμφέρον.

Η μεγαλύτερη ήττα προέρχεται από την ηττοπάθεια μας, τον φόβο και την ανικανότητά μας μας να δημιουργήσουμε ευκαιρίες εκεί που οι άλλοι βλέπουν καταστροφές.

Το χειρότερο είναι αυτές τις αγκυλώσεις να τις δημιουργούμε οι ίδιοι, όπως επί παραδείγματι επιδιώκει συστηματικά και χωρίς κανένα εθνικό στρατηγικό βάθος η συντηρητική παράταξη. Η τελευταία μπορεί σαφώς να κεφαλαιοποιήσει πρόσκαιρα κάποιες εκλογικές ωφέλειες από την στάση της αλλά δεν θα αργήσει η ώρα που θα σφυρίζει κλέφτικες μελωδίες όταν πιθανώς θα κληθεί να αναμετρηθεί διεθνώς γύρω από το θέμα. Και φοβάμαι ότι και τότε θα αποδειχθεί λίγη.

Για μένα μια εθνική, αν θέλετε, επιτυχία περνάει μέσα από δύο πράγματα.

Αφενός με το τι μπορούμε να κερδίσουμε πρακτικά -εμπορικά, τουριστικά, και εν γένει 
αναπτυξιακά- αναβαθμίζοντας ριζικά τη θέση μας στα Βαλκάνια και 
αφετέρου τι μπορούμε να αναδείξουμε ως διεθνές πνευματικό προϊόν από την κατοχύρωση της πολιτιστικής θέσης της δικής μας -ελληνικής- Μακεδονίας διεθνώς.

Αυτά είναι απολύτως στο χέρι μας. Δεν εξαρτώνται ούτε από την ονομασία της γλώσσας της γείτονος ούτε από την τυπικά προσδιορισμένη εθνότητα των πολιτών της. Εξαρτώνται πρωτίστως και θεμελιωδώς από το τι κάνουμε εμείς, κι όχι απλώς το τι νοσταλγικά θυμόμαστε κατόπιν εορτής ότι είναι ο πολιτισμός μας.

Γι' αυτό είναι πάνω από κρίσιμο να συμβάλλουμε σε μία στρατηγική φιλία μακράς πνοής με στόχο την εμβάθυνση του εξευρωπαϊσμού δυστυχώς όμως όχι μόνο των γειτόνων αλλά και μέρους της κοινωνίας μας. Ακριβώς γιατί αυτή είναι η αδυναμία μας η οποία δεν επιτρέπει να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της φοβικής συντηρητικής σκέψης.

Οι αλυτρωτισμοί σε όποια εκδοχή τους το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν προβλήματα, τα οποία πληρώνονται πανάκριβα.

Ως εκ τούτου μία σύνθετη ονομασία είναι για μένα αποδεκτή αρκεί βεβαίως να συνοδεύεται με τις εγγυήσεις που ανέφερα παραπάνω.

Μέχρι τώρα είναι σημαντικό το ότι έχει γίνει μισό βήμα. Αυτό το βήμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Αν όχι δεν θα μιλάμε για παραπάτημα αλλά για ολίσθημα.
Και αυτό θα το ξαναβρούμε μπροστά μας αν δεν επιδείξουμε εθνική αυτοπεποίθηση, διεθνή διπλωματική επιδεξιότητα και κατά μείζονα λόγο αίσθημα ευθύνης.